Finland

In het kader van mijn recente bezoek aan de Finse hoofdstad, nu een stukje over de bijzondere relatie tussen Zweden en Finland.

Dit jaar is het pas 200 jaar geleden dat Zweden Finland verloor aan de Russen (dat was gelijk de laatste serieuze oorlog die Zweden voerde). Het duurde nog tot 1918, na de Russische Revolutie, voor Finland een zelfstandige republiek werd. De twee landen staan dit jaar daarom stil bij hun gezamenlijke geschiedenis en culturele erfgoed. Bijvoorbeeld met allerlei kunsttentoonstellingen en media-aandacht.

Tot 1809 behoorde Finland zo'n 600 jaar tot het Zweedse koninkrijk. Er is dus nogal wat gezamenlijke geschiedenis en logischerwijs hebben de landen vandaag de dag ook nog veel met elkaar te maken. Nog steeds is er bijvoorbeeld een grote zweedstalige minderheid te vinden in Finland en een grote Finse minderheid in Zweden. Mensen met een Finse achtergrond vormen zelfs verreweg de grootste minderheid in Zweden en andersom.

De Finnen gaan daar zeer verantwoordelijk mee om. Zweeds en Fins zijn beide gelijkwaardige officiële talen in het land. Zowel Zweedstalige als Finstalige (als Samisch sprekende) kinderen hebben recht op onderwijs in hun moedertaal en leren daarnaast ook een aantal jaar de andere taal. In Zweden is Fins nog steeds een wat ondergeschoven kindje, ook al is het Fins sinds 2000 één van de officiële minderheidstalen. Begin twintigste eeuw werd zelfs een heuse campagne op touw gezet door de Zweedse overheid om Finse immigranten het Fins af te leren en hun te dwingen alleen nog Zweeds te spreken.

Het contrast is groot. Terwijl in Helsinki alle straatnaambordjes tweetalig zijn, weten de meeste Zweden nauwelijks dat er honderduizenden Zweedstalige Finnen bestaan.

Het bewustzijn over de gezamenlijke geschiedenis en banden lijkt in Finland in het algemeen veel groter dan in Zweden. De gezamenlijke geschiedenis van de twee landen is dan ook het verhaal van een zeer ongelijke relatie. Het begon als een klassiek kolonisatieverhaal waarbij de Finnen door de Zweedse overheerser behandeld werden als een minderwaardig volk. Zweedstaligen hebben in Finland altijd tot de bovenklasse behoort, terwijl de Finstaligen in Zweden juist tot de onderklasse hoorden. Zij kwamen door de eeuwen heen vooral naar Zweden om het laagbetaalde werk op te knappen. Terwijl wij in Nederland onze gastarbeiders in Marokko en Turkije zochten, haalden de Zweden ze van veel dichterbij, uit Finland.

Lees meer (in het Zweeds) bij de Zweedse Milieupartij die dit jaar hogere prioriteit vroeg voor de relatie met Finland.