Huis(je)

Pff, een week hard werken, maar dan heb je ook wat. Vorige week mailde onze huisbazin dat ze per 15 december geen toestemming meer heeft van de vereniging van eigenaren om haar huis onder te verhuren. Een lichte paniek maakte zich van ons meester. Balen ook, want dat betekent weer verhuizen, voor de derde keer in anderhalf jaar. En verhuizen is niet mijn hobby.

Dus aan het zoeken geslagen; alle vrienden en bekenden gevraagd en huizensites afgespeurd. Het leidde verrassend snel tot resultaat. Dit weekend konden we bij een paar huizen kijken en we vielen voor een echt Zweeds avontuur; een lief klein huisje op een eilandje even buiten Stockholm. Elke dag een uur reizen de stad in, maar dan woon je wel middenin het groen met uitzicht op de Oostzee.

Het is een ex-vakantiewoning, opnieuw geisoleerd om ook in de winter interessant te zijn voor bewoning. Geen riolering (maar een septische tank), geen waterleiding (maar een eigen bron) en oliekachels (ik hoop dat dat minder goor is dan het klinkt). Maar met een grote tuin, onwaarschijnlijk mooi uitzicht en oorverdovende stilte.

O ja, en er staat een mini-huisje in de tuin voor gasten.

Morgen schrijf ik meer. Dan kan ik namelijk vertellen over de eerste werkdag van mijn nieuwe baan.

Xenofobie

Ik was zo blij dat ik het eindeloze, gepolariseerde debat in Nederland rond migratie achter me gelaten had. Ik werd er moe van en bovendien boos en verdrietig. Heerlijk om in het sociale Zweden te kunnen leven, waar niet elke politieke discussie over integratie gaat en je ook nog eens wat anders leest in de krant. Afgelopen week bleek echter dat het ook in Zweden wel degelijk sluimert onder de oppervlakte.

Het kleine plaatse Vellinge, buiten Malmö, was uitgebreid in het nieuws omdat ze weigerden alleenstaande minderjarige asielzoekers op te nemen. Het blijkt dat de Zweedse IND (Migrationsverket) al maanden bezig is om afspraken te maken met Zweedse gemeenten over de opvang van AMA's. Tot nu toe was het echter pas gelukt afspraken te maken met 98 van de 290 Zweedse gemeenten en honderden gevluchte kinderen wachten momenteel op een opvangplek.

Vorige week opende Malmö een opvanghuis in Vellinge, zonder dat de gemeente Vellinge daar in gekend was. Lars-Ingvar Ljungman, de plaatselijke leider van de Moderaterna (Zwedens grote centrum-rechtse partij die ook de huidige minister-president Reinfeldt levert), sprak er schande van. Geen vluchtelingen in zijn gemeente! Het hele land viel vervolgens over Vellinge heen. De Riksdag had er schoon genoeg van en bereidde een wet voor om gemeenten te dwingen AMA's op te nemen. De Moderaterna in Skåne riepen Ljungman op het matje.

Voor mij bracht de hele episode aan het licht hoe xenofoob met name Skåne is. Het blijkt namelijk al jaren zo te gaan. "Tegen" vluchtelingen zijn, is heel normaal en geaccepteerd. Jaren geleden bijvoorbeeld stelde een christen-democratische politicus in Vellinge voor twee á drie AMA's op te vangen. Hij en zijn gezin werden vervolgens wekenlang bedreigd en waren uiteindelijke gedwongen te verhuizen. De Zweedse extreem-rechtse partij, Sverige Demokraterna (SD), heeft zijn basis en grootste steun in Skåne.

De situatie wordt ondertussen steeds onrustiger. Vanochtend vroeg is er brand gesticht in de tuin van het opvanghuis. Vanmiddag organiseerde SD een demonstratie in Vellinge en was er een grote antiracistische tegen-demonstratie. Want gelukkig zijn er behalve reaguurders ook veel fatsoenlijke Zweden die zich uitlaten over de AMA's en de overgrote meerderheid spreekt er voorlopig schande van dat Vellinge ze weigert.

Maar ook Zweden begint haar onschuld te verliezen en vraagt zich steeds meer af; staat ons net zo'n escalatie te wachten als Denemarken en Nederland? Hoe zal extreem-rechts het doen bij de volgende verkiezingen?

EU-president

Hoe zeer ik het Nederland ook gun om op elegante wijze van onze JP de MP af te komen, mag ik toch niet hopen dat hij daadwerkelijk de nieuwe post EU-president op zich gaat nemen. Hij past wel in het profiel "makkelijk te manipuleren centrum-rechtse politicus uit een middelgroot land", waar de grote landen waarschijnlijk voor gaan. Maar ik sukkel toch nog liever even met hem door in Nederland dan dat ik kies voor een slecht geleid Europa...

Bovendien ben ik het helemaal eens met Neelie Kroes die gister pleitte voor een vrouwelijke president.

Nog een paar dagen, dan moet het lijstje klaar zijn. Zweden werkt er, als EU-voorzitter, achter de schermen hard aan. En daar ligt wat mij betreft gelijk een probleem. Had het nou echt allemaal niet wat openlijker gekund?

Bijna niemand heeft zich "officieel" kandidaat gesteld. Alles gebeurt bilateraal in achterkamers en de Europese burger heeft eigenlijk geen idee wie er waarom straks Europees president wordt. Waarom geen openbare hoorzitting in het Europees Parlement georganiseerd? Dit benadrukt weer precies dat wat zo ondemocratisch en ondoorzichtig is aan Europa. Dat wat de Europese burgers zo moedeloos en pessimistisch maakt als het om de EU gaat.

ID-kaart

Nieuw hoogtepunt in mijn inburgeringstraject: vandaag mocht ik mijn Zweedse identiteitskaart afhalen bij de Belastingdienst. Zweden is het enige land dat ik ken dat identiteitskaarten uitdeelt aan mensen met een andere nationaliteit, maar het is nodig. Ze vragen je hier namelijk de godganse tijd je te identificeren en zijn vaak niet tevreden met je Nederlandse paspoort.

Bovendien weiger ik met mijn paspoort op zak te lopen, dus ik probeerde het altijd met mijn rijbewijs maar dat moesten de meeste Zweden al helemaal niet. Zo'n gek roze vodje. Dus als ik weer eens een pakje af wilde halen bij het postkantoor, of medicijnen bij de apotheek, of wijn wilde kopen bij Systembolaget, of een auto wilde huren, of ergens met creditkaart wilde betalen, moest ik altijd zorgen dat ik mijn paspoort bij me had en dan soms nog praten als Brugman om het gewenste item ook echt mee te krijgen.

Maar no more, want ik hoor er nu eindelijk echt bij!

Na de privatisering van de postkantoren was er een beetje een gekke maas ontstaan in de wet. Er was een ware catch-22 ontstaan waarbij een een ID-kaart moest hebben om er een aan te kunnen vragen. Vroeger kon je namelijk een ID-kaart aanvragen bij het Postkantoor. Later kon het ook bij banken die het erbij gingen doen als service aan hun klanten. Toen de postkantoren geprivatiseerd werden, vonden die echter dat ze het niet meer hoefden te doen. Behoorde niet tot hun core business en iedereen haalde immers toch zijn ID-kaart bij de bank.

Banken echter, vonden dat hun personeel niet de kennis en training had om buitenlandse paspoorten op echtheid te controleren. Zij wilden dus alleen ID-kaarten verstrekken aan klanten die al een Zweeds identiteitsbewijs hebben en je kon alleen klant worden met een ID-kaart. Vorig jaar begon het de regering ook op te vallen dat dit alle immigranten voor een groot probleem stelt. Vaak lukt het uiteindelijk wel om een bankrekening te openen (als je je werkgever meesleept naar een bankfiliaal), maar dan willen ze je nog geen ID-kaart verstrekken.

Sinds juni mag daarom ook Skatteverket Zweedse ID-kaarten verstrekken. Met een Europees paspoort is het nu dus geen probleem meer. Heb je een niet-Europees paspoort, dan moet je een familielid meenemen die wel een Zweeds ID heeft en kan verklaren dat jij bent wie je zegt dat je bent. Heb je ook dat niet, dan moet je je werkgever of een Zweedse ambtenaar (!) waar je mee in contact bent geweest zo gek krijgen met je mee te gaan naar het kantoor van Skatteverket.

Wafels

Ik zat gisteravond een beetje te bladeren in het tijdschrift van de Svenska Turist Föreningen (die onderhouden o.a. de hostels en berghutten in Zweden) en kreeg van alle winterse sneeuwfoto's met blozende kinderen met mutsen en skiënde mensen spontaan enorme zin in warme chocolademelk met wafels.

Ik ben sinds enkele maanden de trotse bezitter van een Zweeds wafelijzer en was gister weer zo onder de indruk van de ontzettend lekkere wafels die daaruit kwamen dat ik het recept moet delen. In Nederland hebben de wafelijzers niet zulke mooie hartjesvormen als in Zweden, maar dit recept smaakt vast ook goed in rechthoekige vorm.

Rest mij nog uit te leggen dat de Zweedse Wafeldag (Våffeldagen) elk jaar op 25 maart valt. Ik post dit recept echter toch lekker nu, want ik vind wafels gewoon meer een winterding.

Ingrediënten voor ca. 6 wafels:
150 g bloem, 1 tl bakpoeder, 1/4 tl zout, 2 tl suiker, 2 gesplitste eieren, 2,5 dl volle melk, 80 g gesmolten boter.

Meng bloem, bakpoeder, zout en suiker in een kom. Klop er de eidooiers, melk en boter door. Klop de eiwitten stijf en spatel ze door het beslag. Bak de wafels in een wafelijzer goudbruin en knapperig.

Voor de echte Zweedse ervaring serveren met ongezoete geklopte slagroom en jam. Liefst lingon- of hjortronjam uiteraard.

Wortels

Er is nogal veel aandacht voor borstkanker in Zweden. Terecht natuurlijk. Ernstige ziekte die veel te veel vrouwen treft. De commercialisering van de strijd tegen de ziekte stuit mij hier en daar echter nogal tegen de borst. Deze week kwam ik nietsvermoedend thuis met een kilootje wortels, bleken het anti-borstkanker wortels te zijn. Nu vraag ik je...

Vrije vertaling van de tekst op de verpakking: "door het kopen van deze wortels steun je het Kankerfonds in haar strijd tegen borstkanker met 1,5 kronen". Voor de duidelijkheid: dat is ongeveer 15 eurocent.

Het is natuurlijk heel mooi dat allerlei bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar hier bekruipt mij toch het gevoel dat men goedkoop een slaatje probeert te slaan uit de sympathie die consumenten hebben voor onderzoek naar een ernstige ziekte.

Zo irriteerde ik me ook al aan het kledingbedrijf Lindex. Die hebben een speciale "pink collection" gelanceerd. "10% van de winst gaat rechtstreeks naar onderzoek naar borstkanker". Dan denk ik: waarom niet 100% van de winst, als je echt wat wilt doen? Waarom stort je als miljoenen verdienend bedrijf niet gewoon sowieso een fatsoenlijk bedrag in de kas van het kankerfonds? Als je het echt belangrijk vindt.

Vaccin

Het gaat al sinds de zomer nergens anders meer over. In Zweden deze week weer volop in het nieuws (ik tel alleen de afgelopen twee uur al tien berichten op Google News). De hoogste tijd dus voor een Mexicaanse griep update. Ik schreef er eerder over svininfluensan in Zweden: hier en hier.

Sinds enkele weken is de Zweedse overheid als een gek aan het vaccineren geslagen en ik moet zeggen dat ik behoorlijk onder de indruk ben. In enkele weken hebben al meer dan twee miljoen mensen een gratis inenting gekregen. Allen behorend tot een risicogroep: (chronisch) zieken of zwangere vrouwen. Vanaf deze week kunnen ook "normale" mensen zich laten vaccineren, maar deze week wordt vooral nog voorrang gegeven aan de risicogroepen en kinderen en jongeren.

Natuurlijk wordt er geklaagd, dat blijkt geen typisch Nederlands fenomeen. Na een dip begin oktober in het aantal mensen dat in enquetes aangaf ingeënt te willen worden, lijkt iedereen nu het daadwerkelijk begonnen is ineens weer mee te willen doen. Lange wachtrijen dus en vaccins die overal op zijn. Mensen moeten echter niet zeiken, zoals bekend komen de vaccins niet allemaal tegelijk. Zweden ontvangt volgens plan tussen de 1 en 2 miljoen vaccins per week. Kwestie van geduld dus en voorlopig lijkt de grootste inentingscampagne uit de geschiedenis van het land behoorlijk volgens de planning te verlopen.

Ondertussen heb ik besloten het aan me voorbij te laten gaan. Ik ben immers jong en gezond en bovendien bang voor naalden. Ik ga mezelf de stress besparen en gun een of ander kind mijn twee doses.